Phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ song hành với ngành ô tô

Sự phát triển mạnh mẽ của ngành ô tô Việt Nam sẽ kéo theo nhu cầu bùng nổ trong các lĩnh vực công nghiệp phụ trợ liên quan.

Công nghiệp phụ trợ ô tô bao gồm sản xuất linh kiện cơ khí (động cơ, hộp số, trục, khung xe), linh kiện điện – điện tử (hệ thống dây điện, pin, cảm biến, bảng mạch), vật liệu và phụ liệu (thép tấm, nhựa, cao su, kính, sơn, keo dán), cũng như các dịch vụ hỗ trợ như khuôn mẫu, chế tạo máy, và logistics.

Chính phủ Việt Nam xác định phát triển công nghiệp hỗ trợ là trọng tâm nhằm tăng tỷ lệ nội địa hóa xe hơi. Trong các chiến lược công nghiệp trước đây, nhà nước ưu tiên sản xuất các linh kiện quan trọng như động cơ, hộp số, cầu chủ động và thân vỏ xe tại Việt Nam.

Hiện tại, có khoảng 30.000 doanh nghiệp cơ khí, một phần trong số đó tham gia sản xuất phụ tùng ô tô. Tuy nhiên, phần lớn các doanh nghiệp này có quy mô nhỏ và chỉ đáp ứng dưới 20% giá trị linh kiện của một chiếc xe.

Mục tiêu đến năm 2030 là hình thành mạng lưới nhà cung cấp nội địa đáp ứng 55–60% nhu cầu linh kiện, tiến tới 80–85% vào năm 2045. Điều này đòi hỏi phải phát triển đồng bộ các ngành phụ trợ trên nhiều lĩnh vực.

Sản xuất các chi tiết như khung gầm, vỏ xe, la-zăng, hệ thống treo, hệ thống phanh, bánh răng,… Đây là lĩnh vực mà các doanh nghiệp cơ khí nội địa như Vinaconex, Cơ khí Hà Nội có thể tham gia nếu được đầu tư máy móc hiện đại. Ngoài ra, xu hướng sử dụng vật liệu nhẹ (nhôm, hợp kim, composite) cũng đặt ra yêu cầu phát triển ngành vật liệu kỹ thuật hỗ trợ.

Các chi tiết như cản xe, bảng tablo, ghế, ốp nội thất, lốp xe, gioăng, ống dẫn có nhu cầu lớn. Việt Nam có lợi thế về nguyên liệu cao su tự nhiên, trong khi các doanh nghiệp như Casumina, DRC đã có kinh nghiệm sản xuất lốp xe. Nhiều công ty nhựa nội địa có thể cung cấp phụ tùng nội thất, tuy nhiên vẫn cần cải thiện chất lượng, tiêu chuẩn an toàn và khí thải.

Với xu hướng xe hiện đại tích hợp nhiều hệ thống điện tử, ngành điện tử Việt Nam (Samsung, LG…) có cơ hội cung cấp một số module cho ô tô như pin, dây điện, đèn LED,… Các tập đoàn như VinES đang đầu tư nhà máy pin lithium, tạo nền tảng cho chuỗi cung ứng pin xe điện nội địa.

Bao gồm sơn phủ, chất chống ăn mòn, chất làm mát, dầu nhờn, chất kết dính, và chất bịt kín. Đây là nhóm sản phẩm đòi hỏi công nghệ hóa chất cao, phần lớn hiện vẫn do các công ty FDI cung ứng hoặc nhập khẩu.

Trong các ngành phụ trợ nêu trên, báo cáo này tập trung phân tích chuyên sâu về ngành sản xuất chất kết dính cho ô tô – một lĩnh vực quan trọng nhưng chưa được chú ý tương xứng, và có tiềm năng phát triển rất lớn.

Chất kết dính (adhesives) đóng vai trò quan trọng trong sản xuất và sửa chữa ô tô hiện đại. Thay vì dùng hàn hoặc vít cơ học, các nhà sản xuất ngày nay sử dụng nhiều loại keo chuyên dụng để liên kết các bộ phận của xe.

Lợi ích chính của việc dùng keo dán là giảm trọng lượng xe, tăng độ bền kết cấu, chống rung ồn, tăng thẩm mỹ và liên kết được nhiều loại vật liệu khác nhau (kim loại, nhựa, kính…).

Nghiên cứu cho thấy sử dụng keo thay cho phương pháp cơ học có thể giảm trọng lượng xe hàng chục kg, từ đó giúp tiết kiệm nhiên liệu hoặc tăng phạm vi di chuyển của xe điện.

Trung bình mỗi chiếc ô tô sử dụng từ vài đến hàng chục kg keo dán tại hàng trăm vị trí khác nhau.

Ứng dụng phổ biến của keo dán trong ô tô:

Liên kết thân vỏ và khung xe: Keo kết cấu epoxy hoặc urethane có độ bền cao được dùng tại các vị trí như cột trụ, khung cửa, mui xe.

Dán kính: Keo polyurethane dán kính chắn gió, kính cửa sổ vào thân xe, chịu lực và thời tiết khắc nghiệt.

Lắp ráp nội thất: Keo dán nệm ghế, trần xe, ốp trang trí giúp tăng thẩm mỹ, chống bong tróc ở nhiệt độ cao.

Linh kiện điện tử: Keo cố định bo mạch, gắn nam châm trong động cơ điện, dán bảng điều khiển, màn hình cảm ứng.

Pin và truyền động EV: Keo dẫn nhiệt, keo kết cấu và keo chống thấm được sử dụng rộng rãi trong cụm pin lithium-ion.

Chất bịt kín và keo chống ồn: Keo silicone, butyl, bọt xốp giúp chống nước và giảm tiếng ồn.

Những tiến bộ trong thiết kế ô tô và vật liệu mới đang thúc đẩy nhu cầu keo dán chuyên dụng, đặc biệt là trong xu hướng phát triển xe điện và xe thông minh.

Hiện nay, phần lớn chất kết dính cho ngành ô tô tại Việt Nam được nhập khẩu hoặc sản xuất bởi các hãng nước ngoài như 3M, Henkel, Sika, Dow, Momentive… Một số công ty FDI như PPG, Bostik đã có nhà máy tại Việt Nam phục vụ ngành ô tô.

Doanh nghiệp trong nước chủ yếu sản xuất keo phổ thông với quy mô nhỏ. Tuy nhiên, tiềm năng phát triển ngành này trong 10 năm tới là rất lớn nhờ:

Nhu cầu thị trường tăng mạnh: Thị trường chất kết dính dự báo tăng trưởng ~7,5%/năm giai đoạn 2025–2032.

Lợi thế đa ngành: Sản phẩm keo dán phục vụ đa dạng lĩnh vực như ô tô, điện tử, nội thất, xây dựng.

Chính sách hỗ trợ của Nhà nước: Ưu đãi thuế, tín dụng cho doanh nghiệp sản xuất sản phẩm công nghiệp hỗ trợ.

Một số nhà đầu tư như Techbond (Malaysia) đã đầu tư nhà máy sản xuất keo tại Bình Dương từ năm 2002. Các dự án tương tự có thể được nhân rộng nếu tận dụng tốt cơ hội và hỗ trợ chính sách.

Tựu trung, ngành chất kết dính cho ô tô tại Việt Nam đang ở vạch xuất phát nhưng có tiềm năng cất cánh trong thập kỷ tới. Các doanh nghiệp có thể tận dụng sự bùng nổ của ngành ô tô và các hỗ trợ từ nhà nước để xây dựng năng lực sản xuất keo dán “Made in Vietnam”, từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng nội địa và khu vực.

(còn tiếp)

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ THƯƠNG MẠI QUỐC TẾ VCC
🏠Trụ sở chính – Showroom, R&D: Tầng 05, tòa nhà Sông Hồng, đường Đỗ Mười, P. Trần Phú, Q. Hoàng Mai, TP. Hà Nội
🏠Chi nhánh miền Trung: Lô 67 khu B2-35, KĐT Phước Lý, P. Hoà An, Q. Cẩm Lệ, TP. Đà Nẵng
🏠Chi nhánh miền Nam: Số 24, Ðường 2D Nối Dài, Khu Dân Cư Nam Hùng Vương, P. An Lạc, Q. Bình Tân, TP. HCM
📞 0898.83.11.88
✉ info@vccsealant.com
🌎 https://vccsealant.com